در سال‌های اخیر نقش زنان در بازار کار و به‌ویژه در صنایع سنگین و پروژه‌های عملیاتی، پررنگ‌تر از گذشته شده است. حضور آنان در محیط‌هایی که سال‌ها به‌عنوان حوزه‌ای مردانه شناخته می‌شد، نشان داده که توانمندی، دقت، نظم و نگاه متفاوت زنان می‌تواند کیفیت کار و ساختار سازمانی را به شکل چشمگیری ارتقاء بخشد. بسیاری از شرکت‌ها به این باور رسیده‌اند که موفقیت پروژه‌ها در گروِ استفاده از ظرفیت‌های انسانی متنوع از جمله حضور مؤثر زنان متخصص است.   
پروژه فاز ۲ پالایشگاه آبادان از جمله نمونه‌های موفقی است که این تغییر نگرش را در عمل به نمایش گذاشته است و امروز در این پروژه ۹ پرسنل زن مشغول به کار هستند. معصومه رضایی ۳۳ ساله، بومی آبادان و فارغ‌التحصیل رشته مهندسی نفت، یکی از این ۹ نفر است که از سال ۱۳۹۶ به استخدام ODCC درآمده و در واحد امور قراردادهای پروژه پالایشگاه آبادان فعالیت دارد. او با روایت خود از مسیر ورود، چالش‌ها، تجربه‌های میدانی و نگاهش به آینده، تصویری شفاف از تأثیر حضور زنان در محیط‌های سخت و صنعتی ارائه می‌دهد.

داستان آشنایی شما با پروژه آبادان از کجا شروع شد؟   
چندسالی بود که بنر شروع پروژه فاز ۲ پالایشگاه آبادان در سطح شهر پخش شده بود، اما نمی‌دانستیم این پروژه دقیقاً کی قرار است شروع شود، تقریباً با تمام شدن دوران تحصیل من، این پروژه شروع به کار کرد و من هم از طریق اداره کار اقدام کردم و فرآیند جذب و بقیه مراحل به سرعت انجام شد. 

از ابتدا در واحد امور قراردادها حضور داشتید؟   
بله از ابتدا بخاطر مهارت زبان انگلیسی که داشتم مصاحبه‌ام برای جذب در واحد امور قراردادها با شرکت ساینوپِک انجام شد. آن موقع هم نفر امور قراردادها نداشتند و مهم‌ترین معیارشان تسلط به زبان انگلیسی بود. این شد که جذب شدم.   
برای شروع، کمی از روند کار و وظایف واحد امور قراردادها بگویید.   
فعالیت در واحد امور قراردادها، تنوع بسیاری دارد؛ بسته به اینکه شخص در دفتر مرکزی یا سایت مشغول باشد کارها متفاوت است. از تهیه اسناد مناقصه و قراردادها گرفته تا بررسی صورت وضعیت‌ها که شامل صورت وضعیت‌های کلان امور اجرایی پیمانکاران و صورت وضعیت‌های خرد پشتیبانی است که امور مالی مربوط به آنها را انجام می‌دهیم.

با توجه به محیط سخت و خشن پروژه و حضور کمتر خانم‌ها در محیط پروژه، حضورتان در پروژه آبادان را به فال نیک می‌گیرید؟ نقش خانم‌ها در پروژه را چطور ارزیابی می‌کنید؟   
به نظرم اینکه شرکت طراحی و ساختمان نفت به جذب پرسنل خانم در پروژه اقدام کرد، نشان از شجاعت و دوراندیشی مدیران و بلوغ سازمانی دارد. در واقع به شایسته‌سالاری اهمیت می‌دهند نه به کلیشه‌های ذهنی. پروژه آبادان با این اقدام توانسته به یک بنچ‌مارک موفق در سطح ملی تبدیل شود. با اینکه امروز در کشور ما حضور خانم‌ها در مناطق عملیاتی صنعت نفت نسبت به دیگر صنعت‌ها کمتر است اما این پروژه با موفقیت این موضوع را انجام داده و حضور خانم‌ها باعث افزایش انعطاف‌پذیری و قوت روحیه کار تیمی در پروژه شده است. به طور کلی معتقدم جذب نیروی زن در پروژه، حرکت شجاعانه و جالبی بود و تأثیر بسزایی در مسیر شغلی خانم‌ها در پروژه آبادان و حتی پروژه‌های شهرهای دیگر داشته چون وقتی یک پروژه با این عظمت چنین اقدامی انجام می‌دهد و در این موضوع پیشرو می‌شود می‌تواند الگو و استانداردی برای جاهای دیگر باشد.    

این موضوعی که اشاره کردید را شخصاً لمس کرده‌اید؟   
بله؛ همه افرادی که برای بازدید به پروژه می‌آیند متعجب می‌شوند که در چنین ساختاری خانم‌ها هم حضور دارند. این باعث شده که پیمانکارهای ما هم با الگوبرداری از کارفرمای خود یعنی ODCC، حضور خانم‌ها را مؤثر بدانند و جذب پرسنل خانم داشته باشند و در مجموع تأثیر مثبتی داشته است.  

حضور همکاران خانم در محیط پروژه آیا به زندگی مشترک خلل یا آسیبی وارد می‌کند؟   
برای کسی که به پروژه علاقه داشته باشد خیر. بالاخره هر شغلی سختی‌ها و مزایا و معایب خاص خودش را دارد؛ در واقع کسی که در پروژه کار می‌کند فارغ از جنسیت باید شجاع و انعطاف‌پذیر باشد زیرا در این کار امنیت شغلی وجود ندارد. پروژه یک روز شروع و یک روز هم تمام می‌شود و امکان دارد هر روز اتفاقات جدیدی رخ بدهد. به همین دلیل کار در پروژه فارغ از جنسیت روحیه منحصر به فرد خود را می‌خواهد.  

به عنوان یک خانم زمان کاری طولانی اینجا سخت و طاقت‌فرسا نیست؟   
کار در محیط پروژه ذاتاً سخت است و این سختی ارتباطی با جنسیت ندارد. خانم‌ها هم پابه‌پای آقایان در این محیط مشغول به‌کار هستند. اتفاقاً وجود خانم‌ها در اینجا باعث تلطیف فضا شده و از آن خشکی کم می‌کند و ناخودآگاه باعث می‌شود یک سری مسائل رعایت شود، اما از لحاظ سختی کار، خیلی سختی را زنانه یا مردانه نمی‌بینم و اگر موقعیتی برای ما سخت شود برای آقایان هم به همان اندازه سخت است.   

برگردیم به سال ۹۶، آیا خانم رضایی مجدد همین مسیر را انتخاب می‌کند؟   
به طور قطع زیرا این مسیر جدای از مسائل مالی، برای من برکت و آگاهی داشته است. البته چالش‌هایی هم وجود داشته که منِ معصومه رضایی را به نقطه امروز رسانده است. سختی‌ها و چالش‌های خاص خودش را داشته است ولی از انتخابی که داشتم بسیار راضی هستم و افتخار می‌کنم.  

دوست دارید مدیریت و مجموعه چه نگرشی راجع به خانم‌های شاغل در پروژه داشته باشند؟   
خداروشکر در حال حاضر تا حدی هم هست اما دوست دارم کلیشه‌های ذهنی و جنسیتی هر چند اندک هم برداشته شوند و توانمندی‌های خانم‌ها به اندازه آقایان دیده شود. به علاوه اینکه شرایط و ظرافت خانم‌ها در نظر گرفته شود، یعنی پروژه همانطور که برای آقایان محیط راحتی برای کار کردن است برای خانم‌ها هم این فضای راحت فراهم باشد. هرچند مدیران پروژه آبادان تا امروز این بستر را فراهم کردند و امیدوارم روز به روز بهتر هم شود و ما خانم‌های بیشتری در این پروژه داشته باشیم.  

صحبتی با مدیران مجموعه دارید؟   
از مجموعه بابت فرصتی که فراهم کردند بسیار متشکرم. با اینکه همیشه حضور خانم‌ها چالش‌برانگیز بوده و بارها بحث پیش آمد که آیا حضور خانم‌ها ضرورت دارد اما همیشه حامی خانم‌ها بودند و از نوع تفکرات‌شان ممنونم. با اینکه تنها خانم این واحد بودم اما مدیر واحد همواره نگاه یکسانی داشته و مانند دیگر همکاران واحد که آقا هستند با من رفتار شده است.