در چارچوب همکاری‌های علمی میان شرکت طراحی و ساختمان نفت (ODCC) و دانشگاه هرمزگان، کارگاه آموزشی «مقدمه‌ای بر قراردادهای سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز» امروز چهارشنبه ۱۹ آذرماه ۱۴۰۴ با حضور کارشناسان و متخصصان صنعت نفت و گاز، همچنین جمعی از اساتید و دانشجویان تخصصی این حوزه در محل دانشگاه هرمزگان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی شرکت طراحی و ساختمان نفت، هدف از برگزاری این رویداد علمی_آموزشی، آشنایی شرکت‌کنندگان با مبانی اقتصادی و قراردادی در حوزه سرمایه‌گذاری‌های نفت و گاز، به‌ویژه قراردادهای سرمایه‌گذاری بالادست بود.

در بخش اصلی این کارگاه، مهندس علیرضا انتصاری مشاور اجرایی مدیرعامل و مدیر توسعه کسب‌وکار و امور بین‌الملل شرکت طراحی و ساختمان نفت، با نگاهی فراتر از چارچوب‌های قراردادی متعارف، سیر تاریخی و تحولات ساختارهای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران را تشریح کرد. وی با مرور انواع قراردادهای نفتی از جمله بیع متقابل (Buy Back) و قراردادهای جدید نفتی (IPC)، تأکید کرد که شناخت دقیق تفاوت‌ها و نقاط قوت هر مدل برای برنامه‌ریزی راهبردی سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ملی ضروری است.

ایشان در توضیح ساختار مالی بیع متقابل، گفت در این مدل سرمایه‌گذار تمام هزینه‌های عملیات توسعه را تقبل می‌کند و بازپرداخت مبالغ سرمایه گذاری و   حق‌الزحمه در طول دوره تولید انجام می‌شود. او این نوع قرارداد را نمونه‌ای از مدل قرارداد خدمت دانست که ضمن تضمین بازگشت سرمایه، مالکیت منابع را در اختیار دولت نگه می‌دارد.

وی سپس به معرفی قراردادهای جدید نفتی ایران (IPC) پرداخت و ابعاد اقتصادی آن را با مدل‌های مهندسی، تأمین و ساخت (EPC) مقایسه کرد. انتصاری با اشاره به اصلاحات انجام‌شده در ساختار IPC نسبت به بیع متقابل، از جمله افزایش دوره همکاری، امکان مشارکت پیمانکار در تولید و انعطاف‌پذیری در تعریف هزینه‌ها و ریسک‌ها، این مدل را گامی رو به جلو در جهت ایجاد توازن میان منافع ملی و جذابیت سرمایه‌گذاری برای شرکت‌های خارجی دانست.

در انتها با مرور شاخص‌های کلیدی، موفقیت قراردادهای نفتی و تحلیل نقش این قراردادها در جذب سرمایه و انتقال فناوری، خاطرنشان کرد که صنعت نفت ایران طی دو دهه‌ی اخیر از نظام‌های واگذاری منابع به سمت مدل‌های مبتنی بر هم‌افزایی، انتقال دانش و ارزش‌آفرینی مشترک حرکت کرده است. به گفته‌ی او، این تغییر رویکرد نه‌تنها ساختار مالی پروژه‌ها را کارآمدتر کرده، بلکه زمینه‌ی ورود شرکت‌های داخلی به زنجیره‌ی جهانی انرژی را نیز فراهم ساخته است.

در بخش دیگر این رویداد، دکتر عاطفه خسروی کارشناس اقتصادی واحد تحقیق و توسعه ODCC، با نگاهی تحلیلی به مفاهیم پایه و مدل‌های سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز، پیوند میان طراحی قرارداد و جذب سرمایه و نقش تعیین‌کننده ساختار تأمین مالی و تقسیم ریسک در موفقیت پروژه‌های نفتی را تشریح کرد.

خسروی تفاوت عملیات بالادستی و پایین‌دستی را از منظر دوره بازگشت سرمایه و سطح ریسک مالی توضیح داد و افزود که در بخش بالادست، نوع قرارداد باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که ضمن تضمین بازگشت سرمایه، ریسک اکتشاف را برای سرمایه‌گذار قابل‌پذیرش کند؛ در حالی‌که در بخش پایین‌دست، محور قرارداد بر ایجاد ارزش پایدار و افزایش بهره‌وری زیرساخت‌ها است.

به گفته او ترکیب منابع مالی داخلی و خارجی، نه‌تنها موجب کارآمدی ساختار مالی پروژه‌ها می‌شود، بلکه زمینه انتقال فناوری و حضور فعال‌تر شرکت‌های ایرانی در زنجیره جهانی انرژی را نیز فراهم می‌سازد.

این کارگاه آموزشی بخشی از برنامه‌های مستمر شرکت طراحی و ساختمان نفت در همکاری با نهادهای دانشگاهی کشور است و گامی در جهت انتقال تجربه و دانش تخصصی در مدل‌های سرمایه‌گذاری صنعت نفت و گاز محسوب می‌شود.