«پیش راه اندازی»، انجام بازرسی‌ها، تست‌ها و بررسی‌هایی است به منظور حصول اطمینان از اینکه تمام اجزاء مطابق با مشخصات مهندسی و نقشه‌ها، تهیه و نصب شده‌اند. افزایش فشار بیش از حد، نشتی و ترکیدن تجهیزات، از خطرات تست‌های پیش راه‌اندازی است. اما بالاترین ریسک مربوط به تست نیتروژن است. نیتروژن به دلیل نقطه تبخیر پایین در صورت تماس با اعضا بدن باعث انجماد فوری و قطع عضو یا مرگ می‌شود. همچنین نیتروژن به دلیل جایگزینی با اکسیژن هوا به راحتی می‌تواند باعث خفگی شود، از این‌رو قاتل خاموش است.
این‌ها بخشی از خطرات و ریسک‌های واحد پیش راه‌اندازی است که ابراهیم قادری درباره این چالش‌ها و خطرات ناشی از آن صحبت کرده است.

• آقای قادری! چه طور پای شما به پروژه‌های فنی و شرکت ODCC باز شد؟
از همان نوجوانی علاقه‌مند بودم به کارهای فنی و به همین دلیل به این سمت هدایت شدم. کار در پروژه و سایت به حدی دشوار است که اگر علاقه نداشته باشی، هرگز نمی‌توانی دوام بیاوری. این چهارمین پروژه‌ای است که درون آن مشغول هستم؛ عسلویه، بندرعباس، اصفهان و شیراز. تنها در این پروژه شب‌ها می‌روم پیش خانواده‌ام.

• چند سال است که ازدواج کردی؟
10 سال است که ازدواج کردم؛ 27 سالگی. آن روزها هم در پروژه کار می‌کردم. به شدت هم عاطفی هستم و پروژه که می‌رفتم برای خانه و همسرم دلتنگ می‌شدم، اما مجبور بودم که بسازم. یعنی عادت کردم که دلتنگ نشوم.

• شما دقیقا در واحد پیش‌راه‌اندازی چه می‌کنید و چند وقت است که به این پروژه اضافه شدی؟
پیش‌راه‌اندای آخرین بخش قبل از راه اندازی کامل پالایشگاه و تحویل آن به سفارش دهنده است. من 9 ماه است که اضافه شدم. ما اینجا آماده سازی خط‌ها را انجام می‌دهیم و اگر مشکلی یا مانعی باشد، برطرف می‌کنیم تا راه اندازی به درستی و بدون هیچ چالشی راه بیفتد. در واقع ما تست‌هایی را انجام می‌دهیم که وقتی سیّال اصلی توی خط جاری شد، دیگر مشکلی نباشد چون اگر مشکلی باشد دیگر نمی‌شود کاری کرد. تست‌ها هم عمدتا با آب یا هیدروتست یا فشار هوا انجام می‌شود.

• می‌گویند واحد پیش راه‌اندازی در صورتی که به نکات ایمنی کم توجهی کند، خطرهای بسیاری دارد. این آسیب‌ها چطور ممکن است بروز کنند؟
بی‌دقتی به نکات ایمنی یعنی آغاز آسیب. مثلا ما تست فشار را هم داریم. در مراحل پیش راه‌اندازی در پایپینگ هر بخشی را که کار شده از لوله و تجهیزات و سرجوش‌ها را تحت فشار قرار می‌دهیم؛ فشاری که چند برابر فشار عملیاتی است تا ببینیم آیا در شرایط بحرانی این سیستم تحمل لازم را دارد یا نه؟ به خاطر همین از سیال‌هایی معادل آب استفاده می‌کنیم که بی‌خطر هم باشد و تنها خطرش فشارش اشت. در مرحله بعد برای اینکه تست را به سیال اصلی نزدیک کنیم از گاز نیتروژن استفاده می‌کنیم، چون به لحاظ اندازه مولکول‌ها به مولکول گازی که در سیال اصلی وجود دارد نزدیک است. در این مرحله اگر نشتی وجود داشته باشد یا ایجاد شود احتمال آسیب زیاد است. چون درست مثل گلوله‌ای که از خان تفنگ بیرون می‌آید، سرعتی و پرفشار است؛ مثل شلیک گلوله است. قطع عضو دارد. مرگ دارد. من همکارم را در سکوی گازی 16 در مرحله تست نیتروژن از دست دادم؛ در یکی از تیوب‌ها فشار 200 باری اعمال شد، تیوب در رفت و فشار آن باعث بریده شدن سر مسئول نظارت شد. به همین خاطر ما موقع تست فشار تاکید می‌کنیم که حتما محیط خالی باشد یا در فاصله ایمن 25 متری قرار بگیرند. فشار، دما و خفگی خیلی مهم است که باید رعایت شود. یا مثلا گاز نیتروژن خنثی است که ما اکسیژن را در تست صفر می‌کنیم، بعد گاز نیتروژن را تخلیه کرده و اکسیژن تزریق می‌کنیم که مانع انفجار باشد، اما یک نفس منجر به مرگ می‌شود چون اکسیژن را در ریه صفر می‌کند.

• پس واحد شما هم مثل واحد رادیوگرافی معمولا برای انجام تست قرق می‌شود؟
دقیقا. ما معمولا دیرتر از واحدهای دیگر به پروژه اضافه می‌شویم یعنی از زمانی که بسیاری از کارها به انتها رسیده است. این واحد به خاطر تست‌های خطرناک باید ایمنی بالایی داشته باشد. ما چند هفته پیش گاز داخل رآکتور را خالی می‌کردیم؛ 18 تن نیتروژن با فشار 45 بار تخلیه می‌شد و تا 4 ساعت صدا به صدا نمی‌رسید. حتی صدا تا زرقان هم رفت و از آن جا با ما تماس گرفتند که چه اتفاقی افتاده است؟ ترسیده بودند. همین نشان می‌دهد این واحد تا چه اندازه برای راه اندازی پالایشگاه حائز اهمیت است و چه تست‌های خطرناکی در آن انجام می‌شود.