میدان نفتی شادگان یکی از میادین مهم نفتی جنوب غرب ایران در نزدیکی مرز خوزستان و عراق است که به دلیل حجم ذخایر و نقش آن در صنعت نفت کشور، جایگاه ویژه‌ای دارد. این میدان در دهه ۱۳۴۰ کشف و از دهه ۱۳۵۰ وارد مدار تولید شد. در حال حاضر با توجه به فرسودگی تأسیسات و افزایش تقاضای نفت، توسعه و بازسازی این میدان به یکی از اولویت‌های شرکت ملی نفت ایران تبدیل شده است. موقعیت استراتژیک شادگان و ارتباط آن با تأسیسات اصلی انتقال و فرآورش نفت نیز بر اهمیت آن می‌افزاید.
در سال‌های اخیر، به دنبال تحولات بین‌المللی و افزایش همکاری‌های مشترک ایران و روسیه در حوزه انرژی، شرکت‌های روسی نقش فعال‌تری در پروژه‌های نفت و گاز کشور یافته‌اند. یکی از این شرکت‌ها MA VOSTOK است که در قالب قراردادهای IPC با شرکت ملی نفت ایران همکاری می‌کند. این حضور، نشانه‌ای از گسترش تعاملات راهبردی دو کشور در حوزه انرژی و انتقال تجربه و دانش فنی طرف‌های روسی به صنعت نفت ایران است. البته سخت‌گیری و استانداردهای بالای شرکت‌های روسی باعث شده فرایند مناقصات و انتخاب پیمانکاران ایرانی با حساسیت بیشتری انجام شود. برای روشن شدن نقش ODCC در این مشارکت، با شاهین نویدی مدیر پروژه توسعه میدان نفتی شادگان، به گفت‌وگو نشستیم تا جزئیات این پروژه را بررسی کنیم. متن کامل این مصاحبه را در ادامه خواهید خواند.

شاید بسیاری از افراد در شرکت با پروژه شادگان آشنایی نداشته باشند. درباره این پروژه و نحوه همکاری با شرکت وستوک روسیه کمی توضیح می‌دهید؟ 
کشور ما میادین نفتی و گازی مختلفی دارد که شرکت ملی نفت ایران به‌منظور توسعه این میادین با شرکت‌های مختلف ایرانی و خارجی همکاری می‌کند. یکی از شرکت‌هایی که امروز در حوزه توسعه میادین نفتی و گازی با شرکت ملی نفت همکاری دارد، شرکت MA VOSTOK روسیه است. یکی از میادینی که MA VOSTOK به‌منظور توسعه آن، در قالب قراردادهای موسوم به IPC، با شرکت ملی نفت ایران همکاری دارد، میدان نفتی شادگان است. 
شرکت MA VOSTOK در بخش مربوط به ساختمان و نصب این میدان، هشت قرارداد یا مناقصه را طراحی کرد که شرکت طراحی و ساختمان نفت، یکی از چندین شرکتی بود که در این مناقصه شرکت کرد. شرکت روسی در این مناقصه بسیار سخت‌گیر بود، به‌طوری که ابتدا شرکت‌های حاضر در مناقصه از نظر فنی بررسی‌ کامل شدند و سپس پیشنهاد قیمت انجام شد، که در این قسمت نیز قبل از اینکه پاکت‌ها را باز کنند، وسواس زیادی به خرج دادند.

با این همه سخت‌گیری طرف روس، فکر می‌کنید کدام مزیت ODCC موجب شد با ما کار کنند؟
طرف روس واقعاً در انتخاب پیمانکار ایرانی برای این پروژه سخت‌گیر بود و البته درس‌آموخته‌های قبلی آن‌ها در همکاری با شرکت‌های ایرانی در سایر پروژه‌های نفتی، در این سخت‌گیری بی‌تأثیر نبود. یکی از دلایلی که فکر می‌کنم طرف روس را مجاب کرد تا شرکت طراحی و ساختمان نفت را برنده مناقصه اعلام کند، نتیجه کار ODCC در میدان آزادگان جنوبی بود. با توجه به نوع کار ما و نزدیکی‌‌ای که به این پروژه داشتیم، طرف روس نتیجه کارمان را از طریق سایت شرکت بررسی کرد و به هر حال بعد از تمام این بررسی‌های وسواس‌گونه، طراحی و ساختمان نفت را به‌عنوان برنده انتخاب کردند.

با این همه سخت‌گیری طرف روس، آینده این همکاری را چطور می‌بینید؟
این قرارداد بسیار سخت‌گیرانه ناشی از درس‌آموخته‌های بدی است که شرکت روسی در سایر پروژه‌ها در همکاری با ایرانی‌ها داشته است. به‌علاوه، قرارداد حاضر با جرائم بسیار زیاد و بدون انعطاف پیش‌بینی شده. در این پروژه با یک کارفرمای بسیار سخت‌گیر با رفتار و فرمت قراردادی بین‌المللی مواجه هستیم. 
قرارداد از اسفند نافذ شده و الان مشغول کار هستیم. سعی می‌کنیم تعاملات خوبی با طرف روس داشته باشیم. نگاه شرکت ODCC این است که بتواند در سایر مناقصات این پروژه نیز شرکت کند و سهم زیادی در توسعه میدان نفتی شادگان داشته باشد. در راستای همین سیاست بود که تقریباً هم‌زمان با اعلام نتیجه غیررسمی برنده‌شدن ما در مناقصه اول، شرکت MA VOSTOK مناقصه دوم را هم برگزار کرد که در آن مناقصه نیز شرکت کردیم؛ با این تفاوت که این بار وضعیت بهتری در مناقصه داشتیم، زیرا طرف روسی به‌واسطه مناقصه اول، شناخت خوبی از شرکت طراحی و ساختمان نفت پیدا کرده بود.

یعنی در قرارداد دوم نیز برنده شدیم؟
خوشبختانه در قرارداد دوم هم باز از طریق مناقصه، بدون هیچ رانتی و صرفاً به خاطر صداقت در نحوه شرکت در مناقصه، قیمت پیشنهادی و خوشنام‌بودن بر اثر تحقیقاتی که نتایج آن در مناقصه اول به دستشان رسیده بود، برنده شدیم و بر این اساس الان دو قرارداد با شرکت MA VOSTOK در توسعه میدان نفتی شادگان داریم.

در این دو قراردادی که با شرکت MA VOSTOK در توسعه میدان نفتی شادگان منعقد شده، شرح کار چیست و ODCC چه کاری انجام خواهد داد؟
ما دو قرارداد EPC با MA VOSTOK در پروژه توسعه میدان نفتی شادگان داریم. حوزه کاری قرارداد EPC اول شامل ۱۷ محوطه سرچاهی و یک خط لوله ۲۷کیلومتری زیرزمینی ۱۶ اینچ است. همچنین، توسعه و بازسازی یکی از تأسیسات موجود آن منطقه، که حدود ۳۰ سال قدمت دارد و شرکت نفت و گاز مارون در حال بهره‌برداری از آن است،‌ در شرح قرارداد ماست. نحوه کار به این صورت است که پس از احداث محل حفاری این 17 چاه توسط ODCC، پیمانکار دیگری عملیات حفاری را انجام می‌دهد. بعد از اتمام عملیات حفاری، ODCC تأسیسات لوله‌کشی سر چاهی و انتقال نفت این چاه‌ها به کلاستر شادگان را انجام می‌دهد. اجرای یک خط لوله ۲۷کیلومتری با سایز ۱۶ اینچ به‌صورت زیرزمینی از کلاستر شادگان به مجموعه دیگری به نام CPF مارون ۳، که آن هم ۳۰ سال است در حال بهره‌برداری است، حوزه کاری قرارداد EPC-1 میدان نفتی شادگان را شامل می‌شود. 
حوزه کاری قرارداد EPC دوم هم شامل احداث خط لوله 16 اینچی به طول 14 کیلومتر بین CPF مارون ۳ و CPF مارون ۴ و اضافه‌شدن تعدادی پمپ و برخی تجهیزات دیگر در CPF مارون 3 و 4 است. در قرارداد EPC-2 کارکرد ما در تأسیساتِ در حال بهره‌برداری، از لحاظ خطر و ریسک و الزامات ایمنی بیشتر و محدوده جغرافیایی‌مان نیز کوچک‌تر است؛ زیرا منتهاالیه یک طرف کار ما CPF مارون 3 و منتهاالیه طرف دیگرمان CPF مارون 4 قرار دارد و یک خط لوله 14کیلومتری بین این دو مرکز وجود دارد. بنابراین، برخلاف قرارداد EPC-1، در قرارداد EPC-2 تأسیسات سرچاهی نداریم و بیشتر اصلاح و بازسازی و ارتقای CPF‌‌های موجود مارون ۳ و ۴ در دستور کار قرار دارد که این تأسیسات نفت خام را به نفت خام استاندارد تبدیل می‌کنند.

آیا ODCC قرار است در سایر مناقصات EPC پروژه توسعه میدان نفتی شادگان شرکت کند؟ 
حتماً؛ از هشت قرارداد EPC پروژه شادگان، تنها قراردادی که شاید نتوانیم شرکت کنیم یا درواقع در حیطه فعالیت ما نباشد، قرارداد EPC احداث نیروگاه برق در منطقه است؛ زیرا برق منطقه برای توسعه میدان جوابگو نیست و به همین دلیل یکی از اقداماتی که باید به این منظور انجام شود، احداث یک نیروگاه برق است. سایر قراردادهای EPC این پروژه در حیطه فعالیت‌های شرکت است. یکی از بزرگ‌ترین قراردادهای EPC پروژه میدان نفتی شادگان این است که به خاطر فرسودگی و ظرفیت کم تأسیسات موجود مثل کلاستر شادگان و CPF-4 ، یک CPF جدید با ظرفیت بزرگ‌تر و بیشتر احداث کنند که یکی از بزرگ‌ترین مناقصه‌های این پروژه خواهد بود.

آیا حضور ODCC در دو قرارداد این پروژه مانع از حضور شرکت در سایر مناقصات نخواهد بود؟
در این خصوص از کارفرما سؤال کردیم که با آغوش باز گفتند مانعی وجود نخواهد داشت. در حال حاضر، طرف روسی، با توجه به تحقیقاتی که درباره شرکت ما انجام داده و اعتبار و خوشنامی‌‌ای که در ایران داریم، اشتیاق زیادی برای همکاری با ما دارد. برنامه‌ شرکت هم ایفای نقش حداکثری در پروژه توسعه میدان نفتی شادگان است و امیدواریم بتوانیم در بقیه مناقصه‌ها هم شرکت کنیم و برنده باشیم.